Ο Δήμος Δεσκάτης Γρεβενώνέχει μπει στο “μικροσκόπιο” των επιστημόνων της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίαςαπό το φθινόπωρο του 2020, όταν η περιοχή αναδείχτηκε “πρωταθλήτρια” στη διασπορά κορωνοϊούσε ολόκληρη τη χώρα. Στη διάρκεια της μεγαλύτερης έξαρσης έφτασε να έχει θετικά ως και τα 3 στα 4 τεστ που πραγματοποιούνταν τότε στο Κέντρο Υγείας. Λιγότερο από δύο μήνες μετά η θετικότητα μηδενίστηκε.

Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης μελέτης, οι επιστήμονες με επικεφαλής τον καθηγητή Πνευμονολογίας και διευθυντή της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, Κωνσταντίνο Γουργουλιάνη (φωτογραφία κάτω), μέτρησαν αρχικά το ύψος της φυσικής ανοσίαςπου άφησε πίσω της η πρωτοφανής διασπορά. Στη συνέχεια προσδιόρισαν την ανοσία που αποκτήθηκε από τον εμβολιασμό και αργότερα την διάρκειά της.

Η τελευταία μελέτη,τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκανπριν από λίγες μέρες, εξέτασε τα επίπεδα αντισωμάτων των κατοίκων 9 μήνες μετά από εκείνο το ισχυρό πανδημικό κύμα, και κατέληξε σε σημαντικά συμπεράσματα.

Ανάμεσα σε αυτά, είναι πως δεν παρέχει υψηλούς τίτλους αντισωμάτων η ήπια ή ασυμπτωματική νόσος, αλλά μόνο η βαριά νόσηση. Όπως επισημαίνει ο κ. Γουργουλιάνης στοiatronet.gr, τα αποτελέσματα της μελέτης της μπορούν να αξιοποιηθούν στη διαχείριση και του πανδημικού κύματος της Όμικρον, το οποίο χαρακτηρίζεται από πολλούς ασυμπτωματικούς ή ήπια νοσούντες.

“Να μη ρισκάρει κανείς”

Το σφοδρό πανδημικό κύμα του Νοεμβρίου του 2020 στη Δεσκάτη, που προκάλεσε πολλές νοσηλείες και θανάτους, άφησε πίσω της φυσική ανοσία στο 46% του πληθυσμού. Οι εμβολιασμοί που ακολούθησαν, ανοσοποίησαν επιπρόσθετα το 48% του πληθυσμού. Υψηλότεροι τίτλοι αντισωμάτων βρέθηκαν σε άτομα που είχαν εμβολιασθεί, ενώ είχαν μολυνθεί προηγουμένως και ιδιαίτερα σε άτομα με σοβαρή νόσο που τους οδήγησε σε νοσηλεία.

Συμπερασματικά, ο καθηγητής αναφέρει ότι τα γρήγορης έναρξης πανδημικά κύματα εξαντλούνται γρήγορα, αρκετοί από όσους βρέθηκαν θετικοί και ήταν ασυμπτωματικοί δεν ανέπτυξαν φυσική ανοσία, ενώ τα εμβόλια προσφέρουν αποτελεσματική ανοσοποίηση.

“Παίρνω πολλά μηνύματα από πολίτες, εκ των οποίων ορισμένοι με ρωτούν για την φυσική ανοσία και αναρωτιούνται γιατί να μη νοσήσω από την ήπια Όμικρον αντί να εμβολιαστώ”, λέει στο iatronet.gr ο κ. Γουργουλιάνης και δίνει την απάντηση: “Η μελέτη μας αποδεικνύει πως αν περάσεις βαριά νόσο, η πιθανότητα να αποκτήσεις φυσική ανοσία είναι μεγάλη. Όμως σε ανθρώπους που την πέρασαν ασυμπτωματικά δεν βρήκαμε να έχουν επαρκή ανοσία. Άρα το μήνυμα είναι μην το διακινδυνεύσεις να νοσήσεις βαριά για να αποκτήσεις φυσική ανοσία. Αν το περάσεις ήπια θα κρατήσει λίγο και θα έχεις μεγάλο κίνδυνο επαναμόλυνσης. Τα εμβόλια είναι ο τρόπος για να αποκτήσεις ανοσία”.

Σήμερα, η Δεσκάτη έχει πολύ υψηλά ποσοστά ανοσίας. Τις τελευταίες μέρες, με την επαναλειτουργία των σχολείων μετά τις γιορτές, εμφανίστηκαν σποραδικά κρούσματα σε μαθητές, με ήπια ή ασυμπτωματική νόσσηση, ενώ τα κρούσματα σε ενήλικες ήταν ελάχιστα ως μηδενικά. Όπως λέει στο iatronet.gr ο δήμαρχος Δεσκάτης, Δημήτρης Κορδίλας (φωτογραφία), τη Δευτέρα τα ενεργά κρούσματα στον δήμο ήταν μόλις δύο. “Ο εμβολιασμός μετά από νόσηση έπαιξε σημαντικό ρόλο και μας θωράκισε”, σημειώνει.

“Τρομάζω με τους 300.000 ανεμβολίαστους άνω των 60”

Ο κ. Γουργουλιάνης δεν κρύβει την ανησυχία του για το μεγάλο αριθμό πολιτών άνω των 60 που παρέμειναν ανεμβολίαστοι μετά τη λήξη της προθεσμίας, παρά την απειλή προστίμου.

“Τα πρόστιμα είναι ένα θέμα, αλλά εγώ τρομάζω με το ότι 300.000 άνθρωποι πάνω των 60 δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμα. Υπολόγιζα ότι θα έχουμε να κάνουμε με 100.000, το πολύ 150.000 ανθρώπους. Οι 300.000 είναι πάρα πολλοί”, τονίζει και συμπληρώνει: “Τώρα, έχουμε Όμικρον σε μικρότερες ηλικίες. Αν περάσει στους μεγαλύτερους, αυτοί θα φορτώσουν το σύστημα Υγείας. Κάποιοι από αυτούς που έχουν και προβλήματα υγείας θα κολλήσουν και θα μπουν στα νοσοκομεία. Ανησυχώ για αυτό”.

Ο ίδιος προβλέπει ότι μέσα στον Φεβρουάριο θα έχει ολοκληρωθεί το κύμα της Όμικρον, ενώ είναι επιφυλακτικός στο να πει με βεβαιότητα αν αυτό θα σημάνει το τέλος της πανδημίας. “Αν αυτό θα είναι το τελευταίο κύμα, η τελευταία στροφή της πανδημίας, δεν μπορεί να το πει κανένας με ασφάλεια”, σημειώνει, προβλέποντας πως η παραλλαγή Δέλτα θα τελειώσει και μέσω της ανοσίας που αποκτάται από τη νόσηση με Όμικρον.

Η ταυτότητα της μελέτης

Στη μελέτη ελέγχθηκαν για αντισώματα συνολικά 69 κάτοικοι της Δεσκάτης, με μέση ηλικία 53,2 ± 12,5 έτη, εκ των οποίων οι 43 είχαν εμβολιαστεί κατά την περίοδο ελέγχου και οι 26 ήταν ανεμβολίαστοι. Το 38,4% (10/26) του μη εμβολιασμένου πληθυσμού και το 39,5% (17/43) του εμβολιασμένου είχαν μολυνθεί στο παρελθόν με SARS-CoV-2.  Από τους συνολικά 27 που είχαν προηγούμενη μόλυνση, ανιχνεύτηκαν υψηλότεροι τίτλοι αντισωμάτων σε όσους είχαν νοσηλευτεί (8/27) από ό,τι σε αυτούς που πέρασαν ήπια νόσο (19/27). Ο μέσος όρος αντισωμάτων στους πρώτους ήταν 18.673 AU/mL, έναντι 6.627 όσων είχαν ήπια νόσηση.

Το 56% των συμμετεχόντων των εμβολιασμένων είχαν κάνει το εμβόλιο Oxford/AstraZeneca. Το 42% είχε λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου Pfizer/BioNTechκαι το 2% έλαβε το μονοδοσικό εμβόλιο Johnson & Johnson.

Οι μελετητές τοποθετούνται στο ζήτημα της ανοσίας αγέλης, μια από τις πιο πολυσυζητημένες επιδημιολογικές έννοιες τα τελευταία δύο χρόνια. Όπως αναφέρουν, πρόσφατα δεδομένα οροεπιπολασμού δείχνουν ότι καμία χώρα δεν έχει αποκτήσει ανοσία αγέλης μέσω φυσικής νόσησης. Σε χώρες όπου δεν επιβλήθηκαν επίσημα μέτρα lockdown καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, υπήρχαν μόνο χαμηλά επίπεδα οροθετικού επιπολασμού, συνήθως πολύ χαμηλότερο από 10%.

Σημειώνουν πως το κατώφλι ανοσίας της αγέλης θα μπορούσε να έχει επιτευχθεί στη Δεσκάτη, καθώς η οροθετικότητα του SARS-CoV-2 ήταν 79,7% στον πληθυσμό της μελέτης, η οποία αποδόθηκε κυρίως στην ανοσία που αποκτήθηκε από το εμβόλιο και, περίπου στο ένα τέταρτο του πληθυσμού, σε φυσική μόλυνση. Ωστόσο, επισημαίνουν πως απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να επιβεβαιωθεί αυτή η εκτίμηση, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη.

Σε ό,τι αφορά τις αποκρίσεις των κυττάρων μνήμης, που είναι απαραίτητες για την προστασία από επαναμόλυνση, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι τα Β κύτταρα μνήμης δεν εξασθένησαν μετά από 9 μήνες, αλλά αντίθετα συνέχισαν να εξελίσσονται. “Αυτό υποδηλώνει ότι τα άτομα που έχουν μολυνθεί με SARS-CoV-2 θα μπορούσαν να εμφανίσουν μια ταχεία και αποτελεσματική απόκριση στον ιό κατά την επανέκθεση”, καταλήγουν.