Ο απολογισμός του καλοκαιριού για τη Δυτική Μακεδονία. Ήρθε η ώρα να κάνουμε «ταμείο»
Το φθινόπωρο έφτασε. Σε κάθε γωνία της πατρίδας μας κάνουνε το «ταμείο» της τουριστικής σεζόν. Ομολογούμενος διανύσαμε ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι, λόγω της πανδημίας. Παρόλα αυτά, σε γενικές γραμμές και αναλόγως των έκτακτων συνθηκών, η πατρίδα μας τα κατάφερε καλά.
Εφέτος η Εγνατία Οδός είχε την τιμητική της. Όλοι μας είδαμε τις ουρές χιλιομέτρων που σχηματιζόταν κάθε Σαββατοκύριακο στα διόδια. Πάνω από έξι εκατομμύρια τουριστών το καλοκαίρι που πέρασε, διέσχισε τη Δυτική Μακεδονία με προορισμό την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ή την Περιφέρεια Ηπείρου.
Ως άνθρωπος της αγοράς εύλογα νομίζω πως μπορώ να ρωτήσω. Γίνεται να διασχίζουν τον τόπο μας εκατομμύρια κόσμου με σκοπό τη διαμονή στις ομορφιές της πατρίδας μας, έχοντας ο κάθε επισκέπτης ένα μικρό ή μεγάλο προϋπολογισμό να ξοδέψει από το εισόδημα του και εμείς να μην έχουμε βρει ακόμη τον τρόπο να εκμεταλλευτούμε το «μαγαζί γωνία» που λέγετε Εγνατία Οδός στη Δυτική Μακεδονία; Γίνεται να μην έχουμε βρει ακόμη τον τρόπο να πείσουμε ένα έστω μικρό μέρος από τα εκατομμύρια κόσμου;
Οι εύκολες απαντήσεις του τύπου «μα δεν έχουμε θάλασσα» ή την τουριστική κουλτούρα, προφανώς και δεν με πείθουν. Την ανάπτυξη τη δημιουργούν άνθρωποι με όραμα σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Ας μην μπω στη διαδικασία να αναφέρω παραδείγματα τουριστικής ανάπτυξης, άρα και οικονομικής, σε πολλά ορεινά μέρη της Ευρώπης, των Βαλκανίων, αλλά και της Ελλάδος. Θα μπω όμως στη διαδικασία να αναφέρω μερικά μόνο μέρη στη Δυτική Μακεδονία όπου μπορούν να γίνουν πόλοι έλξης χιλιάδων επισκεπτών, μάλιστα με μια ή και δυο διανυκτερεύσεις.
Είδαμε εφέτος το φαράγγι της Πορτίτσας να γεμίζει απο κόσμο τις θερμές και οχι μόνο ημέρες όπου συμπολίτες μας βρήκαν ανάσες δροσιάς στις όχθες του Βενέτικου. Πολλοί επίσης επισκέφθηκαν το φαράγγι του Σκεπασμένου στο Βελβεντό.
Αντιλαμβάνεται κανείς πως η Δυτική Μακεδονία έχει μια τουριστική δυναμική κάθε εποχή του χρόνου. Στο χέρι μας είναι λοιπόν να αυξηθεί η επισκεψιμότητα και να πάρει σάρκα και οστά τους επόμενους μήνες με θεματικές τουριστικές ενότητες μιας και για κάθε εποχή η περιφέρειά μας έχει και το αντίστοιχο τουριστικό προϊόν να δώσει. Κάθε νομός έχει και κάτι μοναδικό, πόσο μάλλον όταν τα αξιοθέατά μας έχουν και ιστορική σημασία.
Η Φλώρινα για παράδειγμα πέραν της ομορφιά της πόλης που είναι σαν πίνακας ζωραφικής κάθε εποχή του χρόνου με τον ποταμό Σακουλέβα. Πέραν του Νυμφαίου, του χιονοδρομικού κέντρου της Βίγλας, των λιμνών των Πρεσπών και του Αγίου Παντελεήμονως, στην Εθνική Οδό που συνδέει τη Φλώρινα με την Κορυτσά της Αλβανίας και σε απόσταση 45 χλμ. από την πρώτη βρίσκεται το χωριό Κώττας όπου υπαρχει το μουσειο Μακεδονικού αγώνα στο σπίτι του Καπετάν Κώττα.
Μιας και πλέον είμαστε στην πρεμιέρα του φθινοπώρου, η Καστοριά ξέρετε προσφέρεται τουρισμό και αυτή την εποχή. Η Καστοριά τόσο εντός της πόλης όσο και γύρω απο αυτή είναι γεμάτη με πολιτιστικά στοιχεία που αξίζει να επισκεφθεί κανείς. Ο νεολιθικός οικισμός στο Δισπηλιό που είναι ο αρχαιότερος λιμναίος οικισμός στην Ευρώπη και είναι υπο την αιγίδα της Unesco ως διατηρητέος. Η Καστοριά είναι πόλη γεμάτη από αρχοντικά άλλων εποχών, με αρχιτεκτονική βγαλμένη σαν απο παραμύθι.Προσφέρεται και για θρησκευτικό τουρισμό με εκκλησίες βυζαντινές και μεταβυζαντινές .
Τα γεφύρια των Γρεβενών, όπως της Πορτίτσας και του Αζίζ-Αγά μας ταξιδεύουν σε άλλες εποχές. Η Βάλια Κάλντα, η Βασιλίτσα και η Ιερά Μονή Ζαβορδας για τους λάτρεις του θρησκευτικού τουρισμού όπου υπάρχει και στα Γρεβενά.
Στην περιφερειακή ενότητα Κοζάνης υπάρχουν πέραν του απέραντου φυσικού κάλλους της λίμνης Πολυφύτου και των χωριών γύρω από αυτή, το Πλατανόδασος στην περιοχή Αιανής-Ρυμνίου, το πάρκο ελαφιών στον Αγιο Δημήτριο Κοζάνης, η τοποθεσία Μπουχάρια στο Μικρόβαλτο. Ο νομός Κοζάνης φημίζεται επίσης για τα πολύ σημαντικά μουσεία του. Το αρχαιολογικό της Αιανής καθώς και ενός ακόμη στην πόλη της Κοζάνης, το λαογραφικό μουσείο Κοζάνης, το μουσείο μακεδονικού Αγώνα στο Χρώμιο Κοζάνης, η βυζαντινή Καστροπολιτεία στα Σέρβια, αλλά και το πολύ σημαντικό παλαιοντολογικό μουσείο στην Πτολεμαΐδα μας.
Συμπεράνουμε όμως με κάθε επίσκεψη μας σε Μουσεία, ορεινούς οικισμοους και επιχειρήσεις, λίμνες και παραλίμνια χωριά, πως μείνανε και εφέτος χωρίς στήριξη ή αναβάθμιση του περιβάλλοντος χώρου. Αναμφίβολα η Εγνατία οδός, ο Ε-65 και η επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου μας δείχνουν το δρόμο της ανάπτυξης στη Δυτική Μακεδονία. Πέραν όμως του κομβικού σημείου όπου μετατρέπεται η Δυτική Μακεδονία στις μεταφορές, θα αυξηθεί περαιτέρω και η μετακίνηση του τουριστικού κοινού. Πρέπει να δούμε άμεσα και την μορφή ανάπτυξης του τουρισμού πολύ σοβαρά. Τα ευχολόγια και στήριξη όσων ακόμη ντόπιων κατοίκων μπορούν να στηρίξουν το τουριστικό προϊόν μας δεν αρκούν. Η περιφερειακή Αρχή οφείλει άμεσα να δει τις ευκαιρίες που μπορούν μα ξεκινήσουν για τον τοπικό πληθυσμό προσελκύοντας μέρος από τα εκατομμύρια περαστικών τουριστών, ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού. Καλούμαστε να αλλάξουμε ως επιχειρηματίες αλλά και ως κοινωνία εργασιακή κουλτούρα ψάχνοντας εναλλακτικές λύσεις για την ανάπτυξη της κοινωνίας και του τόπου μας. Η στήριξη της αυτοδιοίκησης και ειδικά της Περιφέρειας, μπορεί να συμβάλει στο μέγιστο βαθμό.
Τρόποι υπάρχουν, θα επανέλθω στο άμεσο μέλλον προτείνοντας συγκεκριμένες πολιτικές ανάπτυξης σε σχέση με τον τουρισμό, κοστολογημένες και περιγράφοντας με ακρίβεια τα οφέλη για την κοινωνία μας. Φυσικά και θα γίνει με τη βοήθεια πολλών επαγγελματιών όπου είναι πέρα από άνθρωποι της αγοράς, είναι ειδικοί στο χώρο του ορεινού τουρισμού.
Εύχομαι η σημερινή περιφερειακή Αρχή να έχει αντιληφθεί λάθη και παραλήψεις της φετινής σεζόν και να επανέλθει σύντομα διεκδικώντας πολλά περισσότερα από αυτό το «μαγαζί γωνία». Η Δυτική Μακεδονία μπορεί να πρωταγωνιστήσει κάνοντας όπλα την διαφορετικότητά της και με την ποιότητα που διαθέτει σε φύση, ιστορία και ανθρώπινο δυναμικό.
«Δεν υπάρχουν χαμένες υποθέσεις, εκτός από εκείνες που οι ίδιοι εμείς εγκαταλείψαμε».
Χάρης Κάτανας