Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας: 350+ κρίσιμα έργα ύψους 3,7 δις € για την αναβάθμιση των Δικτύων και των Υποδομών, για τη στήριξη του Πρωτογενούς Τομέα και την Πράσινη Μετάβαση
350+ κρίσιμα έργα ύψους 3,7 δις € ενισχύουν την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για την αναβάθμιση των Δικτύων και των Υποδομών, για τη στήριξη του Πρωτογενούς Τομέα και την Πράσινη Μετάβαση, για τη βελτίωση της Ποιότητας Ζωής όλων των κατοίκων, για όσα δίνουν Επένδυση και Αξία στην περιοχή. Προσδιορίζουμε τις προκλήσεις σε επίπεδο Περιφέρειας, αλλά και πολιτικές σε ειδικότερα πεδία, ώστε να ενδυναμώσουμε την Δυτική Μακεδονία, να μειώσουμε τις ανισότητες και να διασφαλίσουμε την ανθεκτικότητά της απέναντι στις τρέχουσες και διαβλεπόμενες προκλήσεις και κρίσεις. Με μία συνεκτική δέσμη έργων, δράσεων και στοχευμένων πολιτικών, που συνεχώς επικαιροποιούνται και προσαρμόζονται διαμορφώνουμε μια συνολική Εθνική Στρατηγική Περιφερειακής Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης.
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες το ενεργειακό κέντρο της χώρας σηματοδοτώντας την εξάρτηση της οικονομίας από δραστηριότητες σχετικές με την εξόρυξη του λιγνίτη και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις περιφερειακές ενότητες Κοζάνης και Φλώρινας. Ο στρατηγικός σχεδιασμός για την περιφέρεια πλέον καθορίζεται από την πρόκληση της μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο και την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης της ανεργίας, η οποία παρότι έχει μειωθεί δραστικά από το 2019 παραμένει υψηλότερη από τον μέσο όρο της χώρας.
Το περιφερειακό σχέδιο για την ανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας αξιοποιεί τη σημαντική γεωγραφική θέση της ως κόμβου εισόδου προς τα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται για τον μετασχηματισμό της οικονομίας. Τα σημαντικά οδικά έργα που έγιναν και συνεχίζονται, όπως η Εγνατία Οδός και οι κάθετοι άξονες, έχουν βγάλει την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας από την απομόνωση, καθώς μέχρι πρόσφατα αποτελούσε την πιο δύσκολα προσπελάσιμη περιοχή. Στηρίζουμε τον πρωτογενή τομέα δρομολογώντας σημαντικά αρδευτικά έργα και ενισχύοντας τους αγρότες με γνώμονα την αναδιάρθρωση της παραγωγής και την αύξηση της απασχόλησης. Για την ανάκαμψη του κλάδου της γούνας, της σημαντικότερης οικονομικής δραστηριότητας στην Καστοριά, που έχει πληγεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία, προωθούμε έκτακτες επιχορηγήσεις. Με μεγάλες επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα και η εξωστρέφεια των επιχειρήσεων προς τις διεθνείς αγορές. Το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης αποτελεί μια ολοκληρωμένη πρόταση μέσω της οποίας διοχετεύονται πόροι άνω του ενός δισ. ευρώ για την οικοδόμηση ενός νέου ισορροπημένου και βιώσιμου, αναπτυξιακού προτύπου.
Η ταυτότητα της Περιφέρειας
- Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο μόνιμος πληθυσμός το 2021 στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ανέρχεται σε 254.595 κάτοικοι (49,8% άνδρες, 50,2% γυναίκες), σημειώνοντας μείωση κατά 10,3% σε σχέση με το 2011.
- Η ανεργία στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ανήλθε σε 16,7% το 2023, ενώ το 2019 ήταν 24,5%.
- Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών, το ΑΕΠ αυξήθηκε το 2023 κατά 27,8% σε σχέση με το 2019.
- Στην Περιφέρεια δραστηριοποιούνται 20.169 επιχειρήσεις το 2023 και παρουσιάζουν αύξηση κατά 11% σε σχέση με το 2019.
- Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υλοποιούνται ιδιωτικές επενδύσεις 1,1 δισ. €, εκ των οποίων 550 εκατ. € το δανειακό σκέλος του ταμείου.
- Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος, οι αφίξεις στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023 παρουσιάζουν μείωση κατά 31,8% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, οι τουριστικές εισπράξεις μείωση κατά 34,3% και η μέση διάρκεια παραμονής μείωση κατά 14,8%.
Συγκεντρωτικά στοιχεία έργων και χρηματοδοτήσεων
| Περιφερειακό Σχέδιο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας* | |
|---|---|
| 238 έργα σε εξέλιξη | 2,5 δισ. € |
| 79 ολοκληρωμένα έργα | 207 εκατ. € |
| 39 έργα υπό σχεδιασμό | 1 δισ. € |
* Έργα >1 εκατ. €
| Ενισχύσεις δήμων | |
|---|---|
| Έκτακτες εισφορές 2019-2023 | 63,3 εκατ. € |
| Φυσικές καταστροφές 2019-2023 | 4,6 εκατ. € |
| Πυροπροστασία 2024 | 0,8 εκατ. € |
| Χρηματοδοτικά εργαλεία* | |
|---|---|
| ΠΕΠ ΕΣΠΑ 2014-2020 | 294 εκατ. € |
| ΠΑΑ 2014-2020 | 571 εκατ. € |
| Αντώνης Τρίτσης | 121 εκατ. € |
| Φιλόδημος ΙΙ | 38 εκατ. € |
* Ενταγμένα έργα
| Αναπτυξιακός προγραμματισμός* | |
|---|---|
| ΠΕΠ ΕΣΠΑ | 2021-2027 | 394 εκατ. € |
| Περιφερειακό ΕΠΑ 2021-2025 | 127 εκατ. € |
| ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027 | 284 εκατ. € |
* Διαθέσιμοι πόροι
Πρωτογενής Τομέας
- Συνολικά 419 εκατ. € δράσεις, εκ των οποίων 357 εκατ. € εγκεκριμένη επιχορήγηση, σε 10.362 δικαιούχους. Συγκεκριμένα:
- LEADER: 40,5 εκατ. €, εκ των οποίων 25,6 εκατ. € εγκεκριμένη επιχορήγηση, σε 271 δικαιούχους.
- Αγροτική οδοποιία: 6,1 εκατ. €, εξ ολοκλήρου επιχορήγηση, σε 28 δικαιούχους.
- Βιολογική Γεωργία: 124 εκατ. €, εξ ολοκλήρου επιχορήγηση, σε 6.383 δικαιούχους.
- Εγγειοβελτιωτικά έργα: 83 εκατ. €, εκ των οποίων 82,8 εκατ. € εγκεκριμένη επιχορήγηση, σε 39 δικαιούχους.
- Μεταποίηση: 12,5 εκατ. €, εκ των οποίων 5,2 εκατ. € εγκεκριμένη επιχορήγηση, σε 8 δικαιούχους.
- Νέοι Γεωργοί: 60,6 εκατ. €, εξ ολοκλήρου επιχορήγηση, σε 2.635 δικαιούχους.
- Σχέδια Βελτίωσης: 92,3 εκατ. €, εκ των οποίων 52,5 εκατ. € εγκεκριμένη επιχορήγηση, σε 998 δικαιούχους.
- Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υλοποιούνται οι εξής δράσεις:
- Καινοτομία και πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων (Α’ Κύκλος): 13,2 εκατ. € εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια, εκ των οποίων 7,2 εκατ. € δημόσια συμμετοχή.
- Καινοτομία και πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων (Β’ Κύκλος): 5,2 εκατ. € αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων, εκ των οποίων 2,2 εκατ. € δημόσια συμμετοχή
- Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Tομέα (Α’ Κύκλος): 2,4 εκατ. € εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια, εκ των οποίων 1,2 εκατ. € δημόσια συμμετοχή.
- Εκσυγχρονισμός του Πρωτογενούς Tομέα (Β’ Κύκλος): 23,4 εκατ. € αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων, εκ των οποίων 11,6 εκατ. € δημόσια συμμετοχή.
- Πράσινος Αγροτουρισμός: 7 εκατ. € εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια, εκ των οποίων 3,5 εκατ. € δημόσια συμμετοχή.
- Αναδιάρθρωση καλλιεργειών: 1,4 εκατ. € εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια, εκ των οποίων 1 εκατ. € δημόσια συμμετοχή.
Απασχόληση – Κατάρτιση
- Συνολικά διατέθηκαν 83 εκατ. € στη Δυτική Μακεδονία για προγράμματα απασχόλησης, κοινωφελούς εργασίας, κοινωνικού τουρισμού, κατασκηνώσεις κ.λπ. από τον Αύγουστο 2019 έως τον Αύγουστο 2023.
- Ενεργοποιήθηκαν 2.722 επιταγές κοινωνικού τουρισμού κατά το ίδιο διάστημα.
Υγεία
Οι προσλήψεις μόνιμου και επικουρικού ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας ανέρχονται σε 412 άτομα από το 2019 έως σήμερα.
Παιδεία
- Έχουν πραγματοποιηθεί από το 2019 έως σήμερα 468 διορισμοί εκπαιδευτικών στη Δυτική Μακεδονία, εκ των οποίων 133 στην Ειδική Αγωγή. Επιπλέον έχουν πραγματοποιηθεί 802 προσλήψεις αναπληρωτών την τρέχουσα σχολική χρονιά, εκ των οποίων 285 στην Ειδική Αγωγή. Τέλος, έχουν γίνει 261 προσλήψεις αναπληρωτών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού το τρέχον σχολικό έτος και 37 διορισμοί ΕΕΠ-ΕΒΠ από το 2019 έως σήμερα.
- Νέες εκπαιδευτικές μονάδες
- Νηπιαγωγείο Παλιουρίας
- Ημερήσιο Γυμνάσιο Ερατύρας
- Εσπερινό ΕΠΑΛ Γρεβενών
- Εσπερινό ΕΠΑΛ Καστοριάς
- Πρότυπο Επαγγελματικό Λύκειο (Π.Επα.Λ.) Πτολεμαΐδας
- Εργαστηριακό Κέντρο Αμυνταίου Φλώρινας
- Χαρακτηρισμός πειραματικών και πρότυπων σχολικών μονάδων
- 9ο Πειραματικό Νηπιαγωγείο Καστοριάς
- 7ο Πειραματικό Νηπιαγωγείο Φλώρινας
- 10ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Καστοριάς
- 1ο Πρότυπο Γυμνάσιο Καστοριάς
- 1ο Πρότυπο ΓΕΛ Καστοριάς
Πρόνοια και κοινωνική στήριξη
- 152,2 εκατ. € ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
- 61 εκατ. € επίδομα στέγασης.
- 163 χιλ. € ετήσια εισοδηματική ενίσχυση 350 οικογενειών ορεινών και μειονεκτικών περιοχών.
- Επίδομα παιδιού: 57,7 εκατ. € σε 40.710 δικαιούχους.
- Επίδομα Γέννησης: 7,2 εκατ. € σε 4.786 δικαιούχους.
- 4.701 voucher για την πρόσβαση παιδιών προσχολικής ηλικίας, βρεφών και νηπίων, σε υπηρεσίες προσχολικής αγωγής και φροντίδας και για την πρόσβαση παιδιών, εφήβων και ατόμων με αναπηρία σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης.
- Τουρισμός για όλους: έχουν πραγματοποιηθεί 4.439 συναλλαγές αξίας 589.927 € (α’ κύκλος προγράμματος).
- Φοιτητικό επίδομα: 4,9 εκατ. € σε 3.363 φοιτητές το 2023.